Tròng trắng mắt (Củng mạc) cấu tạo, chức năng và bệnh lý liên quan hay nhất 2023

Tròng trắng mắt là gì?

Tròng trắng mắt (tên công nghệ: Sclera, còn gọi là củng mạc hay lòng trắng mắt) là phần màng cứng màu trắng bao quanh giác mạc. Trên thực tế, tròng trắng mắt chiếm tới hơn 80% thể tích của nhãn cầu, kéo dài từ giác mạc đến tận dây thần kinh thị giác và ra cả phía sau mắt. Chỉ một phần lòng trắng phía trước mắt là có thể nhận ra được.

Cấu tạo của tròng trắng mắt

Tròng trắng mắt được cấu tạo từ các mô liên kết mang nhau khá dày đặc và cực kỳ vững có thể, bao quang giác mạc. các mô của tròng trắng liên kết sở hữu lớp chủ mô (stroma)[Chủ mô là lớp giữa của giác mạc, được cấu thành từ các phiến (các sợi collagen) xếp chồng lên nhau và các tế bào giác mạc. Chủ mô là một trong các thành phần chính của giác mạc vì nó chiếm tới 90% bề dày giác mạc] của giác mạc. Điểm nối giữa tròng trắng mắt và giác mạc được gọi là rìa giác mạc.

Đôi khi, tròng trắng mắt có độ dày giao động từ 0.3 mm đến 1.0 mm. Nó bao gồm các sợi collagen mỏng được bố trí khi không thành từng bó không đều nằm xen kẽ nhau. Và chính điều này giúp cho nhãn cầu mắt của chúng ta tăng trưởng thành khỏe khoắn và linh hoạt hơn.

Theo nháii phẫu mắt, lòng trắng mắt thường có rất ít mạch máu đi bộ qua do đó nó có nguồn cấp dưỡng dịch vụ máu vô cùng hạn chế. Một vài mạch máu đi qua lòng trắng đến các tế bào khác nhưng nhìn tổng quan lại thì không đáng kể.

Trước hết, tròng trắng mắt (hay còn gọi là củng mạc) được nuôi dưỡng nhờ các mạch máu bên trong lớp thượng củng mạc. Thượng củng mạc là một lớp mô liên kết mỏng, lỏng lẻo nằm ở phía trên đỉnh của củng mạc và bên dưới lớp kết mạc trong suốt. Bạn có thể nhận ra được các mạch máu lớn của lớp thượng củng mạc xuyên qua lớp kết mạc trong suốt.

Nguồn nuôi dưỡng thứ hai cho lòng trắng mắt đến từ lớp bên dưới gọi là hắc mạc (choroid). Hắc mạc là lớp mạch máu của nhãn cầu nằm giữa tròng trắng mắt và võng mạc. Nhờ hai nguồn nuôi dưỡng trên mà tròng trắng mắt luôn khỏe mạnh để khiến cho thấp vai trò của mình.

Chức năng của tròng trắng mắt

Tròng trắng mắt có 3 vai trò chính:

• Trước hết, tròng trắng mắt cùng mang áp lực nội nhãn giúp duy trì hình dạng cầu nhãn cầu.
• Thứ hai, nhờ có cấu tạo từ các sợi collagen vững dĩ nhiên, tròng trắng cũng bảo vệ mắt khỏi các tổn thương nghiêm trọng, chẳng hạn như rách mắt hoặc nứt vỡ do các tác động của ngoại lực.
• Sau cùng, tròng trắng mắt cũng giúp cho các cơ ngoại nhãn kiểm soát di chuyển của đôi mắt.

các bệnh lý liên quan đến tròng trắng mắt

Dưới đây là một số bệnh lý liên quan đến tròng trắng mắt:

• Vàng củng mạc (Scleral icterus)

Vàng củng mạc là hiện tượng lòng trắng mắt bị vàng. Đây là một bệnh lý liên quan đến các người mắc bệnh về gan như viêm gan.

bây giờ vẫn còn nhiều tranh luận về hiện tượng này. Một số nhà nghiên cứu cho rằng hiện tượng vàng của mắt đa phần diễn ra ở kết mạc chứ không hẳn là ở củng mạc. Vì thế, bệnh vàng củng mạc cũng thường được gọi là vàng kết mạc (icteric sclera).

lý do của hiện tượng vàng củng mạc thường là do nồng độ bilirubin (một sắc tố màu vàng cam do gan tiết ra) trong huyết thanh tăng lên. nếu lòng trắng mắt của bạn bị vàng, bạn buộc bắt buộc kiểm tra máu để đo nồng độ bilirubin. Kết quả kiểm tra lượng bilirubin trong máu cũng có thể cho biết gan của bạn đang gặp vấn đề.

• Bệnh xanh củng mạc (Blue sclera)

Như tên gọi của nó, bệnh lý này xảy ra khi phần tròng trắng mắt bị chuyển sang màu xanh.Thực ra màu xanh này chưa nên màu của củng mạc mà là màu của các mô ở hắc mạc (hắc mạc hay màng đệm là lớp màng mạch máu bao gồm các mô kết nối, vị trí nằm bên dưới củng mạc).

lý do của hiện tượng xanh củng mạc là do củng mạc của bạn quá mỏng có thể nhìn xuyên qua, bắt buộc toàn bộ có thể nhận ra màu xanh của các màng đệm ở bên dưới củng mạc. Hơn nữa, củng mạc và lớp màng đệm ko tách nhau bắt buộc vô hình chung bạn sẽ thấy lòng trắng của mắt ngả qua màu xanh.

Hiện tượng xanh củng mạc cũng thường liên quan đến các căn bệnh di truyền như: giòn xương, hội chứng Marfan (tình trạng rối loạn những mô kết nối), hay tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.

• Viêm thượng củng mạc (Episcleritis)

Viêm thượng củng mạc là tình trạng viêm lớp biểu mô nằm ở phía trên củng mạc và dưới kết mạc. Đây là một bệnh tương đối phổ biến và lành tính, thường ko ảnh hưởng nhiều đến thị lực.

Viêm thượng củng mạc gồm hai dạng là viêm thượng củng mạc nốt và viêm thượng củng mạc đơn thuần. Viêm thượng củng mạc nốt sẽ có những nốt đỏ và tình trạng biểu mô bị sưng phù nằm rải rác trên những vùng khác nhau của củng mạc. Còn sở hữu viêm thượng củng mạc đơn thuần, củng mạc sẽ có mặt những mạch máu giãn nở mà ko có sự ra mắt của những nốt đỏ.

bây giờ, mọi những giả dụ viêm thượng củng mạc đều ko rõ nguyên do. Tuy nhiên, những người bị viêm khớp dạng rẻ, viêm loét đại tràng, bệnh sốt phát ban, bệnh gút là nhóm người thường xuyên mắc viêm thượng củng mạc nhất.

toàn bộ, bệnh viêm thượng củng mạc sẽ tự khỏi trong vòng hai đến ba tuần. Tuy nhiên để kém chất lượngm tức giận cho mắt, bạn có thể dùng thuốc kém chất lượngm đau hoặc nước mắt nhân tạo sát khuẩn.

• Viêm màng cứng mắt/ viêm củng mạc (Scleritis)

Đây là tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng xảy ra ở cả lớp biểu mô bên trên và lớp màng cứng bên dưới củng mạc. Viêm màng cứng mắt tạo cho mắt đỏ hơn và đau hơn so sánh viêm thượng củng mạc.

Khoảng một nửa nếu bị viêm củng mạc có liên quan đến một số bệnh có tính chất hệ thống như bệnh rẻ khớp [THẤP KHỚP: là một cái rối loạn tự kháng mãn tính đầy đủ xảy ra ở những khớp chân tay. thường thì hệ thống dịch của cơ thể sẽ chống lại tình trạng viêm nhiễm để giữ cho cơ thể luôn khỏe mạnh. Nhưng khi bị rối loạn tự kháng, hệ thống miễn dịch lại tấn công những mô khỏe mạnh – cụ thể là những màng bao quanh khớp, dẫn đến hiện tượng sưng tấy, đau nhức thậm chí là khiến biến dạng những khớp.

Thấp khớp cũng có thể gây ra tình trạng bỏng mắt, chảy mủ và khô mắt. Một số nghiên cứu còn cho biết viêm khớp có thể liên quan đến viêm màng bồ đào.].

Ban đầu, viêm màng cứng chỉ xuất hiện ở một vùng nhỏ trên tròng trắng mắt sau đó lan rộng ra toàn bộ những cơ mô liên quan. Người bị mắc bệnh viêm màng cứng nghiêm trọng sẽ bị đau mắt trong nhiều ngày liên tục và đau hơn khi chớp mắt.

Người bị viêm màng cứng nghiêm trọng có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho mắt và bị kém chất lượngm thị lực, có thể dẫn đến những biến chứng như viêm giác mạc, viêm màng bồ đào, đục thủy tinh thể, và tăng nhãn áp, thậm chí là dẫn đến mù lòa.

Bệnh này thường được điều trị bằng thuốc chống viêm ko steroid (NSAIDs) hoặc nhóm thuốc Corticosteroid. Trong một số ví như, bác sĩ cũng sẽ dùng liệu pháp điều hòa miễn dịch để điều trị viêm màng cứng mắt.

Bệnh viêm màng cứng mắt có thể kéo dài mãn tính trong vài tháng hoặc vài năm trước khi thuyên kém chất lượngm.

Nẹp củng mạc là gì?

Nẹp củng mạc (tiếng Anh là: Scleral Buckle) không hẳn là một bệnh lý liên quan đến củng mạc mà là tên của một quá trình phẫu thuật để ngăn ngừa bệnh bong võng mạc.

Trong thủ thuật này, bác sĩ phẫu thuật sẽ sử dụng một chiếc nẹp được khiến bằng silicon, nhựa mềm hoặc cao su để nẹp lấy võng mạc. Dải nẹp này sẽ ép màng cứng hướng vào trong, về phía võng mạc bị tách ra, cho phép những mô võng mạc đang lỏng lẻo nằm sát vào thành trong của mắt.

Sau đó, bác sĩ phẫu thuật sẽ sử dụng chất khiến cho lạnh cường độ cao (cryopexy) hoặc chùm tia laser để gắn mô võng mạc vào thành nhãn cầu, giúp khiến cho cho lành vết rách ở võng mạc và khắc phục được tình trạng bong võng mạc ở bệnh nhân. Nẹp củng mạc thường sẽ được tồn tại vĩnh viễn trong mắt bệnh nhân.